Jan Antoni Grabowski
1882-1950
Podczas, gdy najmłodsi czytają coraz mniej, albo i wcale, a ich ulubioną rozrywką jest wpatrywanie się w ekran telewizora, na myśl przychodzą mi opowiadania mężczyzny, z którymi zapoznawałam się, będąc dzieckiem. Nie było to żadnym przymusem, gdyż pełne humoru opowiastki o zwierzętach same zachęcały do tego, aby je przeczytać i poznać nowych przyjaciół, niekoniecznie w ludzkiej postaci. Jan Antoni Grabowski to człowiek renesansu żyjący na przełomie XIX i XX wieku. Większość z nas kojarzy go z uroczymi psiakami, których historia została opisana w lekturze szkolnej „Puc, Bursztyn i goście”. Niewielu jednak wie, że pozytywnie nastawiony do świata pisarz wiele podróżował, a jego zainteresowania nie kończyły się na domowych pupilach.
Urodził się w Piotrkowie Trybunalskim, ale jego ciekawa świata dusza zawędrowała również do Łodzi, Warszawy, Chełmna i Torunia, a nawet niemieckich, szwajcarskich oraz francuskich miast. Jan Antonii Grabowski zapewne nigdy nie pozwoliłby nazwać siebie samego alfą i omegą – był człowiekiem skromnym, pracującym honorowo i często bezinteresownie, jednak posiadał niewątpliwie ogromną wiedzę na rozmaite tematy. Nieobce było mu rozwiązywanie skomplikowanych równań - w końcu uczył matematyki. O van Goghu opowiadał tak, jakby znał go osobiście, a to dlatego, iż był nauczycielem historii sztuki. Jednak jego największą pasją, która zaowocowała różnorodnymi publikacjami, było pisanie. Stworzył książkę pt. „Mazury i Warmia” będącą wynikiem jego zainteresowania krajoznawstwem. Chciał pomóc przyszłym pokoleniom w zwiedzaniu i jak najlepszym poznaniu tych pięknych regionów. Upodobał sobie nie tylko Krainę Tysiąca Jezior, napisał również przewodniki po Chełmnie oraz Grudziądzu, a także książki o Mieście Pierników.
Stwierdzenie, iż Jan Antoni Grabowski był osobą odważną, jest jak najbardziej na miejscu, gdyż nie bał się tworzyć dla najbardziej wymagającej i jednocześnie najwrażliwszej grupy czytelników – dzieci. Jego opowiadania promieniowały ciepłem, radością i optymizmem, zostały przetłumaczone na wiele języków. Młodzi ludzie odegrali niemałą rolę w życiu pisarza. Oprócz prowadzenia własnej szkoły, bycia pedagogiem i pracowania w Ministerstwie Oświaty, miał córkę, którą pragnął wychować na mądrą i obytą w świecie kobietę. W związku z chęcią jej kształcenia zamieszkał w Toruniu.
Okres okupacji spędził w stolicy, zachowując postawę społecznika godną naśladowania – pracował bowiem honorowo w PCK i innych miejscach. II wojna światowa wywarła znaczący wpływ na życie współczesnego Leonarda da Vinci. Właśnie przez nią zaczął zajmować się ochroną i ratowaniem zdewastowanych zabytków oraz dzieł sztuki.
Jan Antoni Grabowski to przykład człowieka, którego celem było zapewnienie jak najlepszego bytu przyszłym pokoleniom. Chciał kształcić młodych ludzi, ale nie ich pouczać, chciał bawić, ale nie rozpieszczać. Edukacja – siebie samego oraz innych - była dla pisarza czymś niezwykle ważnym. Może warto wziąć z niego przykład, gdy następnym razem lenistwo będzie chciało przeszkodzić nam w nauce na sprawdzian?
Biogram opracowała:
Sara Watrak (IV Liceum Ogólnokształcące w Toruniu)
Bibliografia:
1) Toruński Słownik Biograficzny, tom III
2) Oblicza kultury.pl
3) Lubimyczytac.pl
